Nauka wycinania "w pigułce"
Nauka wycinania "w pigułce"
Motoryka mała, czyli sprawność dłoni i palców, jest jedną ze sfer rozwoju dziecka, na którą należy zwrócić szczególną uwagę. Mechanizm działania ręki jest skomplikowany i zależny od sprawnego działania jej poszczególnych elementów. Sprawne dłonie i palce umożliwiają dziecku właściwe wykonywanie wielu codziennych czynności, np. manipulowanie przedmiotami, posługiwanie się sztućcami czy samodzielne ubieranie się i rozbieranie. Dobrze kształtująca się motoryka mała jest również niezbędna do osiągnięcia przez dziecko gotowości szkolnej.
Na każdym etapie rozwoju dziecka małą motorykę można wspierać w różny sposób. Jednym z nich jest podejmowanie przez dziecko aktywności plastycznej, zarówno w przedszkolu, jak i w domu.
Świetnym narzędziem, dzięki któremu dzieci mogą ćwiczyć wiele funkcji, są NOŻYCZKI. Taki prosty przedmiot, a dzięki niemu dziecko:
- ćwiczy mięśnie dłoni ( cięcie nożyczkami często jest zalecane dzieciom, które mają nieprawidłowy chwyt narzędzia pisarskiego)
- ćwiczy koordynację ręka - oko oraz integrację bilateralną (współpracę prawej i lewej ręki)
- ma poczucie sprawstwa - mogę, potrafię, efekt czynności widoczny jest natychmiast.
Wszystko to sprawia, że przygodę z nożyczkami warto rozpocząć ok. 2-3 roku życia dziecka.
Choć umiejętność sprawnego posługiwania się nożyczkami nam dorosłym wydaje się oczywiste i proste, dla malucha jest nie lada wyzwaniem. Dziecko musi włożyć sporo wysiłku, aby nauczyć się otwierania i zamykania nożyczek, opanowania i skoordynowania ruchu obu rąk (ruchy przesuwne do przodu jedną reką, przy jednoczesnym obracaniu i przytrzymywaniu papieru drugą).
O czym należy pamiętać przed rozpoczęciem "przygody z nożyczkami"?
- Nożyczki powinny być dopasowane do wieku dziecka, z metalowymi, zaokrąglonymi ostrzami. Nie warto kupować nożyczek plastikowych, może być problem z cięciem, co z kolei może sprawić, że dziecko nie widząc pozytywnych efektów swojego działania, łatwo się zniechęcić i nie będzie chciało podejmować kolejnych prób.
- Należy zwrócić uwagę do której ręki dziecko preferuje brać nożyczki. Dla dzieci lewo- i praworęcznych będą odpowiednio różne nożyczki.
- Nauka prawidłowego chwytu. Warto zakupić takie nożyczki, które mają otwory różnej wielkości (mniejszy na kciuk, większy na resztę palców). Jeśli otwory są podobnej wielkości dla ułatwienia i utrwalenia prawidłowego chwytu można oczko na kciuk oznaczyć innym kolorem, np. kolorową taśmą, papierem lub wstążką.
- Bezpieczeństwo podczas zabawy w wycinanki. Warto pokazać dziecku w jaki sposób bezpiecznie ciąć (bezpiecznie w kierunku "od siebie"), jak przenosić nożyczki (trzymając całą dłonią za ostrze), nie biegać z nożyczkami w ręku (wytłumaczyć dziecku, że bieganie z nożyczkami jet bardzo niebezpieczne)
- Dobrze dobrany materiał do cięcia. Wybierzcie papier o odpowiedniej gramaturze. Na początek najlepszy jest papier ksero lub "wycinanka". Blok techniczny będzie zbyt męczył rączkę dziecka, z kolei za cienki (np. bibuła) może się marszczyć, miąć, dziecko może mieć problem z opadaniem tego rodzaju papieru.
Nauka wycinania - propozycje zabaw i ćwiczeń.
- Zabawa w "Jest OK" Pokazujemy dziecku gest, wyjaśniając co oznacza. Zabawa polega na wymienianiu np. rzeczy, czynności, które dziecko lubi lub nie. W odpowiedzi dziecko pokazuje gest w górę lub w dół. Ćwiczenie ma nauczyć dziecko odwodzenia kciuka od reszty ręki.
- Zabawy klamerkami do bielizny, szczypcami, pipetami, dziurkaczami - zwiększają sprawność ruchową dłoni.
- Ćwiczenia z nożyczkami - prawidłowego chwytu, otwierania i zamykania nożyczek, cięcia w powietrzu, ustawiania ostrza prostopadle do papieru.
- Odcinanie (jednym ruchem) kawałków papieru z pasków o szerokości ok. 3 cm.
- Cięcie kartki po narysowanych liniach prostych. Kolejnym "etapem" tego ćwiczenia będzie cięcie kartki na paski po liniach złożonych z kropek.
- Nacinanie papieru
- Cięcie po wyznaczonej linii łamanej, falistej, po łuku.
- Wycinanie dowolnych kształtów z kartki pocztowej (tworzenie "puzzli"', które dziecko może potem nakleić na kartkę)
- Wycinanie kształtów - zaczynamy od dużych prostych kształtów, stopniowo zwiększając pozom trudności.
- Cięcie innych materiałów: słomek do napojów, plasteliny, liści, szczypiorku, sałaty, sznureczka, itp.
- Stopniowo włączamy różne rodzaje papieru: gazety, papier pakowy, folię aluminiową, papier do pieczenia, bibułkę, itp.
Podsumowując, wszystkie ćwiczenia powinny być dla dziecka dobrą zabawą. Ćwiczenia można powtarzać wielokrotnie, dopóki dziecko się nie znudzi lub zmęczy. Bardzo ważne jest aby NIE WYRĘCZAĆ dziecka, ponieważ SAMODZIELNE DZIAŁANIE buduje w dziecku poczucie wartości i sprawstwa, dziecko nabiera zaufania do własnych sił i możliwości. Równie ważna jest CIERPLIWOŚĆ. Nauka sprawnego posługiwania się nożyczkami to proces, a nie wyścig. Każde dziecko nabywa tę umiejętność we własnym tempie.
opracowała: Monika Krasowska